ŞARKIŞLA

SİVAS İLİ ŞARKIŞLA İLÇESİ

Şarkışla, Sivas ilinin bir ilçesidir.

ŞARKIŞLA RESİMLER
ŞARKIŞLA FOTOĞRAFLAR
ŞARKIŞLA MANZARALAR
ŞARKIŞLA GÖRÜNTÜLER
ŞARKIŞLA TANITIM
ŞARKIŞLA TARİH
ŞARKIŞLA OZAN
ŞARKIŞLA VEYSEL
ŞARKIŞLA KÜLTÜR
ŞARKIŞLA İKLİM
ŞARKIŞLA EĞİTİM
ŞARKIŞLA
 SİVAS ŞARKIŞLA

Eski adı Tenos olan Şarkışla'nın ismi eski Türkçe'de şehir anlamına gelen Şar kelimesi ile Kışla kelimesinin birlikte telaffuz edilmesiyle Şehirkışla sözcüğünün anlamı kaybolarak Şarkışla’ya dönüştürülmüştür.

ŞARKIŞLA İLÇE TARİH

İlçenin Tarihçesi

Şarkışla çevresinde ve ilçeye bağlı Mergesen Köyü (ilçe merkezine 5km uzaklıkta) önlerinde, yüzeyde ele geçen çakmaktaşından araç-gereçler, büyük olasılıkla Neolitik Döneme ait kazıyıcı ve uçlardır. Bu deliller de Şarkışla’ya Neolitik Dönemde yerleşildiğini ortaya koymaktadır. Hititler döneminde de, yörenin bir yerleşme birimi olduğu anlaşılmaktadır. Hititler dönemine ait olduğu anlaşılan madeni heykelin ilçeye 5km uzaklıktaki Döllük köyünde bulunması bu fikri doğrulamaktadır.

 (Heykel tunçtan yapılmış olup 12cm boyundadır ve halen Ankara Etnografya Müzesi’nde Muhafaza edilmektedir).M.Ö 1200’lerde Hitit Devleti’nin yıkılması ile Geç Hitit Prenslikleri’nin egemenliğinde kalan yöre, M.Ö VII. Yüzyılda bu prensliklerin Asur egemenliğini tanımasıyla Asur Devleti topraklarına katılmıştır.

M.Ö 695’den sonra Kafkasya üzerinden gelen Kimmerler bu yöreyi ve bütün Kapadokya bölgesini yağma ve tahrip etmişler. Daha sonra İskit saldırılarına da uğrayan yöre, Med Devleti tarafından ele geçirilmiştir. Med Devleti’ni yıkan Persler Sivas ve çevresini Kapadokya Satraplığı’na bağlamışlar.

Yörede Pers egemenliğine, tüm Anadolu’da olduğu gibi Persler’i yenen Büyük İskender son vermiş Makedonyalıların hâkimiyeti başlamıştır. Fakat M.Ö 332 yılında eski Pers yöneticilerinden I. Ariarates bağımsızlığını ilan edip Makedonya Krallığını kurmuştur.

M.Ö 100’lerde Pontos kralı Mitridates Evpator ile Romalı komutanlar arasında sık sık el değiştiren bölge, M.Ö 17’de kesin Roma hâkimiyetine girmiştir. Roma İmparatorluğu’ nun 395’de ikiye ayrılmasıyla bu yörede Doğu Roma (Bizans) toprakları içinde kalmıştır. Bizans döneminde Armeniakon Theması içinde kalan bölge X.yüzyıldan sonra merkezi yönetimin güçlendirilmesi amacıyla kurulan Sebasteia (Sivas) Theması’na bağlanmıştır.

YÖREDEKİ TÜRK HÂKİMİYETİ

Selçuklular döneminde, Emir Sabuk komutasındaki Türkler, 1059 yılında Sivas ve çevresini ele geçirmişler fakat bölgeyi ancak bir hafta ellerinde tutabilmişlerdir. Bölgedeki asıl Türk hâkimiyeti 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra başlamıştır. Kısa bir süre Selçuklu egemenliğinde kalan Şarkışla yöresi, daha sonra Sivas ve çevresinde kurulan Danişmendli Beyliği topraklarına katılmıştır. 1175 yılında ise II. Kılıçaslan’ın Sivas’ı almasıyla yöre Anadolu Selçuklu topraklarına katılmıştır.

1243 Kösedağ Savaşı ile Anadolu’da Moğol egemenliği başlamıştır. 1243 Moğol istilasıyla Şarkışla yağmalanmıştır. Artan Moğol baskısı bölgedeki Türk halkının bir kısmı Batı Anadolu’ya bir kısmı ise Suriye topraklarına dönmüştür.

1322’de İlhanlılar’ın Anadolu valiliğine atanan Timurtaş, Kayseri merkez olmak üzere Sivas ve çevresinin bölgede bağımsızlığını ilan etmiş. Timurtaş’ın Memlükler’e sığınması ile vekili olan Eratna Bey’in Sivas merkez olmak üzere Eratna Beyliği’ni kurmasıyla Şarkışla ve yöresinde Eratna Beyliği’nin egemenliği de başlamış oldu.

Eratna Bey’in ölümü üzerine yerine oğlu Ali Bey geçtiyse de; devletin vezirliğini yapan Kadı Burhaneddin yönetimi ele geçirmiş(1381). Böylece yöre Kadı Burhaneddin Devleti yönetimi altına girmiştir. Kadı Burhaneddin 1398’de Akkoyunlu hükümdarı Osman Bey’e yenilmesi ve ölmesi ile bölgede bir iktidar boşluğu olmuştur. Sivas halkının, yaklaşan Timur tehlikesi karşında Osmanlılar’ı davet etmesiyle Sivas çevresinde Osmanlı hâkimiyeti başlamış, Ankara Savaşı’ndan sonra da bölgede başlayan idari boşluğa, 1408 yılında Çelebi Mehmet son vererek Sivas ve çevresini almasıyla bölgede yeniden Osmanlı egemenliği başlamış oldu.

Prof. Dr. Faruk Sümer’e göre Timur’un Ankara Savaşı sonrası bölgedeki Kara-Tatar ve Moğolları beraberinde Türkistan’a götürmesi üzerine Türkmenlerin bölgeye yeniden döndüğü ve hiçbir güçlükle karşılaşmadan XV. Yüzyılın ilk yarısında bölgeyi yurt tutmaya başladıklarından bahseder.

Faruk Sümer aynı eserde Gedük(Şarkışla) yöresi için şöyle bahsetmektedir: Bozok’taki Şam Bayatları bu bölgenin Gedük yöresinde yaşarlar. Bu yöre aşağı yukarı bugünkü Şarkışla kazasının bulunduğu yerdir. Burada yaşayan Şam Bayatları başlıca Hızırlu, Kesmezlü, Şeyhlü, Şarklu, Kızıl-Donlu ve Karaca-Koyunlu gibi obalara ayrılmıştır. Bu obalar sahip bulundukları ekinliklerde çiftçilik yapmakta ve kış gelince Suriye’ye gitmektedirler. Fakat XVI. yüzyılın ikinci yarısında Şam-Bayatları’nın kışın Suriye’ye gitmedikleri anlaşılıyor. XVI. yüzyılın ilk yarısında Gedük yöresinde Kara-Yahyalu Delü-Alilü, Ağçalu (en mühim obası: Hacılar) Ağça-Koyunlu (Dulkadırlı’dan) ve Şam Bayadı bulunduğundan bahsetmektedir.

Şarkışla’ya yerleşmek amacıyla gelen Türkler’in ne zaman geldikleri bilinmemekle birlikte, ilk yerleşenlerin Hacı Ali Obası ve Hacı Himmetoğulları oldukları söylenmektedir. Ayrıca Malatya Arapkir’den geldikleri söylenen Çuhadaroğulları ve Nenehatunoğulları’nın (Hacı Ömerler) da aynı dönemlerde ilçeye yerleştikleri tahmin edilmektedir.

Şehrin adı 19. yüzyıl Osmanlı kaynaklarında Tenos olarak geçmekte olup, ilçe oluncaya kadar “Gedik” adı verilen imtiyazlı nahiye müdürleri tarafından yönetilmiştir.

1867 Vilayet Nizamnamesi’ne göre Sivas Merkez Sancağı’na bağlı Tenos ismiyle kaza (ilçe) durumuna getirilen Şarkışla’da 1873 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur.

1870 Sivas Vilayeti Salnamesi’ne göre, şehirde 10059 Müslüman, 1713 Hıristiyan olmak üzere 11772 kişinin yaşadığı belirtilmektedir.

1853–1856 Kırım Savaşı ve 1877–1878 Osmanlı-Rus Savaşları’ndan sonra Kafkas Göçmenleri ve Kars Göçmenleri bölgeye yerleştirilmişlerdir. Kafkas ve Kars Göçmenleri Sivas’ın diğer kazalarına olduğu gibi Şarkışla kazasının çeşitli yerlerine yerleştirilmiştir. Kafkas Göçmenleri genelde Uzunyayla bölgesine yerleştirildi.

1890 Sivas Vilayet Salnamesi’nde şu bilgiler verilmektedir: Sivas Merkeze bağlı Tenos kazasının kaza merkezi Şehr-i Kışla (Şarkışla)’dır. Merkeze uzaklığı 12 saattir. 15 nahiye, 114 köy ve 5625 haneden oluşup 16.566 Müslüman, 6305 Hıristiyan nüfus vardır. 39 cami, 3 medrese, 5 han, 55 dükkân, 2 fırın, 65 değirmen, 28 Müslim ve 10 gayri Müslim mektebi olduğu belirtilmektedir.

Yine aynı salnamede kazanın 585.979 dönümlük bir araziye sahip olduğu, 57063 tarla, 2 çiftlik, 150 bahçe, 230 çayır ve 115 meraya sahip olduğu belirtiliyor. Salnameye göre kazada buğday, arpa, fiğ mercimek ve fasulye yetiştirilmektedir. Hayvan türü olarak deve, at, karasığır, manda, koyun ve keçi yetiştirildiği, güzel kilimler ve küçük halıların imal edildiği belirtilmektedir.

Osmanlı nüfusu üzerinde geniş araştırmalarıyla tanınan Fransız yazar Vital Cuinet’ in 1890’lı yıllarda Sivas ile ilgili verdiği bilgilerde, ilçemizin 50.060 nüfus ile Sivas’ın en kalabalık kazası olduğu belirtilmektedir. İlçede 76.841 koyun 25850 kıl keçisi ve 11.860 tiftik keçisinin beslendiği ve yıllık 396.822 kuruş Ağnam (küçükbaş hayvanlardan alınan vergi) Vergisi alındığını belirtmektedir.

Şemseddin Sami Kamus-ül Âlem adlı eserinde, 1890’lı yıllardaki Şarkışla ile ilgili şu bilgileri vermektedir: “Sivas Vilayeti Merkez Sancağı’na bağlı bir kazadır. 15 nahiye ve 114 köyünde 33.000 Müslüman ve meyve yetiştiren Şarkışla zengin orman ürünleriyle meşhurdur. Kazada koyun, keçi ve sığır da yetiştirilir.”

1896 Devlet Salnamesi, Tenos’un Gemerek adlı bir nahiyesi olduğunu da göstermektedir. Şarkışla’ nın 1900’lü yılların başında da idari bakımdan Sivas’a bağlı ilçe statüsü devam etmiş, bir değişiklik olmamıştır.

Şarkışla’ya 1930’lu yıllarda Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi (değişimi) Antlaşması sonunda Yunanistan’dan az da olsa Türk muhacirleri getirilmiştir. Bu muhacirler genelde ilçe merkezi, Osmanpınarı ve Gümüştepe (Yapıaltın) köylerine yerleştirilmişlerdir.

1953 yılında Gemerek Bucağı, 1990 yılında da Altınyayla Kasabası, ilçe durumuna getirilerek Şarkışla ilçesinden ayrılmışlardır.

ATATÜRK’ÜN ŞARKIŞLAYI ZİYARETİ

Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, Sivas’a giderken Şarkışla’yı ziyaret etmiştir. Halk tarafından anlatılanlara göre; Şarkışla’da Atatürk’ün, eğitime verdiği önemi gösteren bir de hatırası vardır:

Atatürk, Sivas’a gitmek üzere Ankara’dan yola çıkar. Sivas’a gelmeden önce Şarkışla’yı ziyaret etmek; yeni Türk Alfabesine verilmesi gereken önemi göstermek ister.

Şarkışla’ya geldiğinde, ilçede en fazla sözü geçen, aynı zamanda hoca ve Şarkışlalılarca da hatırı sayılır kişi Kalkan Hoca’yı yanına çağırtır. Kendisine yeni alfabeyi bilip bilmediğini sorar. O da bilmediğini söyler. Bunun üzerine bir kara tahta getirtir, eline tebeşiri alır ve yeni alfabeyi gösterir. Daha sonra da yanındaki Kalkan Hoca’ya dönerek; en kısa zamanda yeni Türk alfabesini öğrenmesini ve öğrencilerine de öğretmesini emreder.

ŞARKIŞLA İLÇE COĞRAFYA

Şarkışla İlçesi 36°-37° doğu boylamları(36° 25’E) ile 39°-40° (39° 21’N) kuzey enlemleri arasında kalmakta olup, 1902 km2 ilçe alanına ve 9472 hektar ilçe merkezi alanına sahiptir. İlçe alanı ile Sivas ili ilçeleri arasında alan bakımından 7. büyüklükte olan bir ilçedir.

Şarkışla İlçesi, İç Anadolu Bölgesi’nin ortalama yükseltisi en fazla ve engebesi en kuvvetli bölümü olan Yukarı Kızılırmak Bölümü sınırları içerisinde, Sivas ilinin güneybatısında yer almaktadır. İdarî bakımdan Sivas’a bağlı olan Şarkışla’nın, il merkezine olan uzaklığı 81km kadardır. Yüzölçümü 2250 km2 olup, denizden yüksekliği 1180 metredir.

Şarkışla doğusunda Sivas ve Altınyayla, batısında Gemerek, güneyinde Kayseri ve kuzeyinde de Yozgat ve Yıldızeli ilçesi ile sınırlandırılmıştır. Bir depresyon(çökmüş alan) içinde kurulmuş şehrin kuzeyinde, Tecer ve Şama dağları ile güneyinde Hınzır Dağı uzanmaktadır.

İLÇENİN COĞRAFYASI

JEOLOJİK YAPI

Şarkışla arazisi, farklı jeolojik dönemlerde oluşmuştur. Orta Anadolu Tersiyer havzalarından birisi olan Sivas Havzası, kuzeyde Pontid ve Anatolitler arasında yer alan Neotetis’in kuzey kolunun önceki izlerini taşıyan Erzincan Sütur Zonu içerisinde, güneyde Toridler adı verilen tektonik birliğin güney ucu ile sınırlandırılmıştır.

Sivas İli’nin 81 km güneybatısında bulunan Şarkışla ve çevresinde Paleozoik yaşlı(Birinci zaman) metamorfik kayaçlar sahanın temelini oluşturur. Bu temel üzerine ise Tersiyer(Üçüncü zaman) yaşlı birimler çökelmiş olup, Alpin orojenezinden etkilenerek kıvrımlı bir yapı kazanmıştır.

Üçüncü jeolojik dönemden itibaren (Tersiyer: Paleosen-Eosen) görülmeye başlayan tektonik hareketler, sahanın günümüzdeki jeolojik ve jeomorfolojik özelliklerini kazanmasında etkili olmuştur. Sahanın, Tersiyerden bu yana meydana gelen tektonik faaliyetlerle şekillendiği ve bu şekillenme ile Kuvaterner arazisinden(Dördüncü zaman) meydana geldiği belirlenmiştir. Kuvaternerdeki faylaşmalara bağlı olarak çökmüş ve kaptür neticesinde de dış drenaja (Kızılırmak’a) bağlanmıştır. Oluşumda jips erimelerinin de etkisi olmuştur. İlçe merkezinin kuzey, güney ve doğusunda fay hatları (kırıklıklar) mevcut olmakla birlikte faal değillerdir.

Şarkışla ve yakın çevresinin arazileri ise, eskiden yeniye doğru şöyle sıralanmaktadır: Paleosen-Eosen fliş serisi, Oligo-Miyosen serisi, Miyo-Pliyosen ile ifade edilen Tersiyer arazisi ve Kuvaterner yaşlı serilerden ibarettir.

YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ

Şarkışla’nın ortalama yükseltisi 1250 m’den fazladır. Dağlık ve tepelik alanlar ile ovadan oluşmaktadır. İlçenin kuzey ve güney kenarları iki dağ sırası ile çevrilidir. Kuzeyde, Torosların il sınırlarına uzanan uçları olan İncebel Dağlarının uzantıları yer alır. Şarkışla’dan Şama Dağları ve Güngörmez Dağları olarak Sivas il merkezine doğru uzanırlar. Güney eteklerinde ise Altınyayla sınırlarına doğru uzanan Kara Tonus Dağları devam eder. her iki dağ sırasının arası; Şarkışla düzlüğü(Gedik Ovası) olarak adlandırılır ve tarıma elverişlidir.

İlçe’nin kuzeybatısında yer alan Bacakbelen Dağı, tektonik hareketlerle yükselerek oluşmuş bir kütledir.

Şarkışla ilçe merkezinin orta kesiminde Kale (1307 m) ve Topakkale (1300 m) tepeleri yer alır. Killi, kumlu ve jipsli malzemenin, tektonizma geçirerek sertleşmiş ve Kale ve Topakkale denilen tepelerin günümüze kadar gelmesini sağlamıştır.

Şarkışla Ovası’ndan toplanan sular, Topaç Boğazı vasıtası ile Kızılırmak’a ulaştırılır. Kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanan, taban genişliği 50–70 m, derinliği 200–250 m civarında olan bu boğaz, eski bir vadi özelliğindedir.

Bölgede bazı alanlarda jips karstı gelişmiştir. Jipse ait erime şekilleri, sahada az eğimli yüzeyler üzerinde gelişmiştir. En tipik görüldüğü yer; Şarkışla’nın kuzeybatısında Poyrazlı (1666 m) Tepe ve Puryalak mevkiidir. Ayrıca Elmalı Köyü kuzeyinde ve Dikili Köyü doğusunda jips karstı gelişmiştir. Bölgedeki büyük ölçüdeki jips erimeleri, dördüncü zamanda yağışlı iklim dönemlerinde gerçekleşmiştir. Dikili-Sağır arasında yer alan; Tuzlupınar mevki jips erimeleriyle oluşmuş az eğimli bir düzlüktür.

ŞARKIŞLA OVASI

Çöküntü ve jips erimeleri sonucu oluşmuş olan Şarkışla depresyonu, batısındaki Palas ve Gemerek, doğusundaki Hanlı ve Kayadibi ovaları arasında kalan bir havzadır. Şarkışla da, bu depresyon içerisinde yer alır. 65 km2 alan kaplayan ova, doğu-batı istikametinde uzanmaktadır.

Şarkışla Ovasını(Gedik Ovası) çevreleyen kısımlarda çok sayıda fay hattı tespit edilmiştir. Bunlardan birincisi; ovanın doğusunda kuzeydoğu-güneybatı yönünde, Maksutlu Köyü kuzeyinden başlayıp Döllük Köyü güneyine kadar uzanır. Hemen güneyinde, bu fayı kesen ve kuzey-güney doğrultusunda uzanan bir fay hattı daha mevcuttur.

Üçüncü bir fay hattı ise, ilçe merkezinin güneyinden başlayıp, batıda Gürçayır’a doğru kuzeydoğu-güneybatı istikametinde ovayı kat eden ve Kanak Çayı Vadisini dikine kesen faydır.

Çatalyol ve Elmalı köylerini güneydoğu-kuzeybatı istikametinde kat eden fay; ovanın oluşumunda büyük rol oynamıştır. Şarkışla Ovası’nın batıdan doğuya doğru daralması ve bu alanda eğim kırıklığı nedeniyle birikinti konilerinin oluşması, bu fayın sonucudur.

Şarkışla İlçesi’nin içerisine yerleştiği ova; doğu, kuzey, güney, kuzeybatı ve kuzeydoğu yönlerinde fay hatları ile kuşatılmıştır. Sözü edilen bu faylar, neotektonik dönemde meydana gelen tektonik faaliyetlerin bir sonucudur.

Bu faylar, Şarkışla da küçük ölçekli depremlerin olmasına neden olmuşsa da; yüksek dereceli ve hasar veren bir deprem günümüze kadar yaşanmamıştır.

Ortalama 1200 m yükseklikte olan Şarkışla Ovası, doğu-batı istikametinde yaklaşık 20 km, kuzey-güney istikametinde ise 10 km genişliğindedir. Ovanın ortası düz iken, kenarlara doğru etek düzlükleri nedeniyle eğim artar. Eğim, ovada 1° ve daha az bir değere sahipken; ovanın kenar kesimlerinde eğim, yaklaşık 1–5° kadardır.

Şarkışla Ovası’nın bir çöküntü alanı olduğu belirlenmiştir. Ovanın çevresindeki yüksek kısımlarında görülen bazı formasyonlar, Şarkışla Ovası çevresinde yaklaşık 150 m daha aşağı seviyelerde görülmektedir. Bu durum; Şarkışla Ovası’nın, büyük ölçüde tektonik faaliyetler ile meydana gelen çökme sonucunda oluştuğunu kanıtlamakla birlikte, ovanın kuzeybatısında Sağır-Dikili arasındaki düzlüğün oluşmasında jips erimeleri de etkili olmuştur. Bu nedenle ovanın oluşumunda çökme ve jips erimelerinin birlikte etkili olduğu söylenebilir.

İKLİM

Şarkışla ve çevresinin iklimini; konum, bakı, radyasyon özellikleri, yükselti, bitki örtüsü ve hava kütleleri gibi birçok coğrafî faktör etkilemektedir. Şarkışla Meteoroloji İstasyonu, deniz seviyesinden 1180 m yükseklikte yer almakta olup, 1939 yılında kurulmuştur. Sahada görülen iklimin ortaya çıkmasında, jeomorfolojik özelliklerin, bölgede görülen hava kütlelerinin önemli rolü bulunmaktadır. Yörenin yüksek alanlarıyla, ova arasındaki yükselti farkının fazla olması, her iki konumda iklim elemanlarının farklı değerlerde belirmesine yol açmıştır.

a) Sıcaklık

Şarkışla Meteoroloji İstasyonu’nun 41 yıllık (1964 -2005) sıcaklık rasatlarına göre, yıllık ortalama sıcaklığı 9,0 °C’ dır. Ancak, 1180 m yükseltide yer alan istasyondan, ovanın etrafını sınırlandıran yüksek kesimlere doğru gidildikçe sıcaklığın azaldığı ortaya çıkar. İstasyondan alınan verilere göre, en sıcak aylar Temmuz ve Ağustos olarak tespit edilmiştir. Temmuz ve Ağustos aylarına ait sıcaklık ortalaması, 19,8 °C’dir. En soğuk ay ortalaması ise; - 3,9 °C ile Ocak’ta görülmektedir. En yüksek ortalama sıcaklık, Temmuz ve Ağustos aylarında görülürken; en soğuk ay ortalama sıcaklığı Ocak’tadır. Temmuz – Ocak ayları arasındaki sıcaklık farkı ise 23,7 °C kadardır.

Şarkışla, etrafı dağlık alanlar tarafından çevrelenmiş bir çöküntü depresyonu içerisinde kalması nedeniyle; sıcaklığın fazla olduğu, ağır ve soğuk havanın ise çöktüğü bir saha özelliğini taşır. Ortalama sıcaklığı, kuzeyinde yer alan Sivas’tan ( 8,6 °C ) daha fazla, buna karşılık, daha güneyinde yer alan Gemerek’ten (9,3 °C) daha düşük bir değer göstermektedir.

Mevsimlere göre ortalama sıcaklıklar incelenirse; ilkbahar mevsiminde 8,4 °C, yaz mevsiminde 18,8 °C, sonbahar mevsiminde 10,8 °C kış mevsiminde de; – 2,2 °C, değerlerine sahiptirler. Rasat süresi içinde en yüksek sıcaklık 20.08.1969 tarihinde 37,5 °C olarak ölçülmüştür.

b) Basınç ve Rüzgârlar

Şarkışla’da ortalama basınç, kuzeyinde yer alan Sivas’ın basıncına göre (870,7 mb) düşük değer gösterirken; daha güneyde bulunan Gemerek’ten de (884,1 mb) düşük bir değere sahiptir. Şarkışla Meteoroloji İstasyonu’nun 38 yıllık (1964-2002) rasat sonuçlarına göre; yıllık ortalama yerel aktüel basınç, 883,9 mb.dır. Ortalama basıncın aylara göre dağılımı incelendiğinde, hemen hemen bütün aylarda basınç değerinde önemli sayılabilecek değişmelerin olmadığı görülmektedir. Ortalama basıncın en yüksek olduğu Kasım ayı (887,3 mb) ile en düşük basıncın olduğu Şubat ayı (881,0 mb)

 arasında sadece 6,3 mb. lık bir basınç farkı bulunmaktadır. Bununla birlikte, Eylül – Ocak ayları arasındaki dönemde basınç değerleri, yıllık basınç ortalamasının üstünde seyretmektedir. Kış mevsiminde, İç Anadolu Platosu üzerinde yüksek bir basınç sahası oluşması, basıncın yükselmesinde etkili olmaktadır.

Bütün bunlar dikkate alındığında bile, 45 ° enleminde ve deniz seviyesinde 1013,3 mb. (760 mm) olarak kabul edilen normal hava basıncına göre; Şarkışla’da basınç değeri, normal basıncın altında bir değer göstermektedir.

Şarkışla’ya doğru, çeşitli yönlerden esen rüzgârların, 32 yıllık ortalamalarına göre toplam esme sayısı, 10051’dir. En fazla frekansa sahip olan yön ise kuzeydoğu olup, yıllık esme sayısı 2479’a ve % 24,8’lik bir orana ulaşmaktadır.

Rüzgâr istikametini belirleyen faktör ise, sahanın topografik özelliğidir. Etrafı nispeten yüksek tepelerle çevrili Şarkışla Ovası’nın, kuzeydoğu ve kuzeybatı yönlerinden alçalmış alanlar bulunması rüzgâr istikametinde etkili olmaktadır.

Şarkışla’da 32 yıllık rüzgâr rasatlarına göre, yıllık ortalama rüzgâr hızı 2,4 m/sec. olup, aylara göre gösterdiği hızda pek bir farklılık bulunmamaktadır. Ortalama rüzgâr hızı, yıl içinde 2,1 m/sec. (Aralık, Ocak) ila 2,6 m/sec. (Temmuz, Ağustos) arasında değişmektedir. Rüzgârın en hızlı estiği yön güneybatıdır.

c) Nem ve Bulutluluk

Yapılan rasatlara göre, yılın 109,5 (% 29,9) günü hava açık geçmekte ve en yüksek değere 19,2 gün ile Ağustos ayında ulaşılmaktadır. En düşük değer ise, 3,8 gün ile Şubat ayına aittir. Şarkışla’da sisli gün sayısı; uzun yıllık ( 1941–2005 ) rasat dönemi boyunca, 15,2 gün olarak tespit edilmiştir.

d) Yağışlar

Uzunca bir dönemin (1941–2005) yağış rasatlarına göre, Şarkışla’nın yıllık ortalama yağış miktarı 414,4 mm olarak tespit edilmiştir. 1180 m ve daha alçak rakıma sahip Şarkışla İlçesi’ndeki yağış miktarı ile çevresinde yer alan yüksek sahaların yağış değerleri arasında farklılıklar bulunmaktadır. Çevresindeki dağlık alanlarda ortalama yağış miktarı 645mm’ ye kadar yükselmektedir. Şarkışla’da, coğrafî konumun sağladığı şartlardan kaynaklanan yağış miktarı görülür. Yağışın yıl içindeki değişmelerini, hava kütlelerinin hareketleri ve cephe sistemleri düzenlemektedir. Kutbî ve tropikal hava kütlelerinin geçiş mevsimlerinde oluşturdukları cepheye bağlı olarak, yağış miktarları artan yerleşmede, yağışın yıl içindeki miktarı da farklılık arz eder.

Yıl geneline yayılmış olan yağışlarda, aylık minimumlara Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında rastlanır. Eylül ayından itibaren artmaya başlayan yağış miktarı, kış aylarında da yüksek bir değere sahiptir.

Aylar Ocak Şub Mart Nis May Haz Tem Ağ Ey Ek Kas Ara Yıllık

Yağış (mm) 46,4 42,1 39,1 46,5 61,0 40,9 8,7 6,6 13,5 31,3 34,8 43,5 414,4

Şarkışla’da Aylık Ortalama Yağış Miktarının Yıl İçindeki Dağılımı.

Şarkışla’da yağışın aylara göre dağılımı incelendiğinde; Eylül ayından itibaren artan yağışların, sonbahar-kış devresini kapladıktan sonra Mayıs ayında maksimum değerine (61,0 mm) ulaştığı görülür. Yağış fazlalığı bakımından bu ayı, Nisan ve Ocak ayları takip eder. Bu aydan sonra azalmaya başlayan yağış miktarında en düşük değere, kuraklığın belirgin olarak görüldüğü Ağustosta ( 6,6 mm ) rastlanır.

En fazla yağış, ilkbahar mevsiminde % 35,4’ü (146,6 mm) düşmektedir. En az yağışlı mevsim ise, yağışın % 13,6’sını (56,2 mm) toplayan yaz mevsimidir. Yaz mevsimindeki yağışlar daha çok konveksiyonel yağış özelliğindedir.

Şarkışla, İç Anadolu Bölgesi’nin kuzeydoğu kesiminde Doğu Anadolu’ya yakın bir konumda bulunur. Bu durum Şarkışla ve çevresinin yağış miktarının da belirleyicisi olmaktadır. Deniz etkisini engelleyen sahanın çevresindeki yüksek kısımlar, artan karasallığın etkisiyle; etrafındaki yağış rejimlerinin özellikleri değişerek, buraya özgü bir geçiş tipi ortaya çıkar. Yıllık yağışın % 54,6’lık kısmının, Şarkışla’ya batıdan sokulan hava akımlarının etkili olduğu ilkbahar ve sonbahar aylarına rastladığı görülür. Yağış değerleri ve yağışın aylara göre dağılımı göz önüne alındığında Şarkışla, İç Anadolu Karasal Geçiş Tipi yağış rejimine sahiptir.

Şarkışla’da kar yağışlı günlerin sayısı yüksek bir oran göstermekte olup, yılda ortalama 22,1 gün kar yağışlı geçmektedir. Ortalama kar ile örtülü gün sayısı, 1941–2005 yılları arasındaki devrede, 48,5 gün kadar tespit edilmiştir.

Uzun yıllık rasatlara göre, en yüksek kar örtüsü kalınlığı 1964 tarihinde 66 cm’ye ulaşmıştır. En düşük kar örtüsü kalınlığı 2 cm olarak tespit edilmiştir. Kar yağışları, zaman zaman ilçede ulaşımını olumsuz yönde etkilemektedir.

ŞARKIŞLA’NIN İKLİM TİPİ

Şarkışla’nın iklim tipini ortaya koymak amacıyla birçok bilim adamının iklim sınıflandırılmasından faydalanılmıştır. Bu sınıflamalara göre:

Şarkışla’nın iklimi, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarının kurak, Haziran ve Ekim aylarının yarı kurak, Nisan, Mayıs, Kasım aylarının yarı nemli ve Aralık – Mart arasındaki dört ay da çok nemli olarak belirmektedir. Thorntwaite’e göre, Şarkışla’nın iklim tipi C1 B’1 sb’ 3 harfleri ile ifade edilen kurak ve az nemli, birinci dereceden mezotermal, kış mevsiminde su fazlası olan ve denizel şartlara yakın iklim tipine girer.

Şarkışla, De Martonne iklim tasnifine göre, kışlar soğuk olmak üzere her mevsimi yağışlı Kontinental Orta Kuşak İklim tipine (Polonya İklimi) girmektedir.

ERİNÇ (1965) tarafından gerçekleştirilen yağış tesirlilik indisine göre, Şarkışla 26,9 indis değerine sahip olup, bu değer ile yarı nemli iklim tipine girer.

Sonuç olarak Şarkışla’nın, Köppen, De Martonne, Thorntwaite ve Erinç formüllerine göre; yarı nemli bir iklim tipine sahip olduğu, yağışın her mevsim olması sebebiyle kuraklık sorununun kendini fazla hissettirmediği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, tarımsal faaliyetlerin yoğunluk kazandığı Haziran – Ekim arasındaki beş aylık sürede artan kuraklığın sulamayı gerekli kıldığı, suyun kolaylıkla temin edildiği yerlerde sulamalı tarım, diğer kesimlerde ise kuru tarımın uygulandığı gözlenmektedir.

AKARSULAR VE GÖLLER

İlçenin en önemli akarsuyu Kızılırmak’tır. Sivas il sınırından ilçeye giren Kızılırmak, Şama dağları eteğinden akarak Gemerek sınırına girer. Kızılırmak’a Şarkışla da Kaldırak Çayı ve Acısu karışır. Kaldırak Çayı, Şarkışla’nın kuzey batısındaki Akçakışla sınırları içerisinden akar. Akdağlardan iki kol halinde doğan Kaldırak Çayı Alaman Çermiği önünde birleşir, Bozkurt Köyü yakınlarındaki Kızılırmak’a akar. Acı Su ise, yine iki kol halindedir. İlk kol Şarkışla’nın güneybatındaki Çaldağı eteklerinden doğan Kanak Deresi’dir. Şarkışla içerisinden Kızılırmak’a akar. İkinci kol ise, batı tarafında Ahmetli, Harun ve Gücük bölgesindeki Çaylak Deresi olup, Ortatopaç yakınlarında Acı Su adını alır ve Kızılırmak’a dökülür.

1986 yılında DSİ tarafından Kanak ve Çaylak dereleri üzerine Yapıaltın Barajı yapılmış olup, bu yapay gölden; 2600 hektar alan sulanabilmektedir. Baraj, 14,6 milyon ton su toplama kapasitesine sahiptir. Yine DSİ tarafından Maksutlu Köyü’nde 1986 yılında yapılan yapay göl Maksutlu Barajından da 400 hektar alan sulanmaktadır.

Şarkışla’da bulunan kaynakların çoğu C2 S1 sulama suyu grubundadır. Bu sular, her türlü sulamaya uygun özelliktedir. Kaynak suları genellikle bol jips çözülmüş, yüksek sülfatlı sulardır. Yüksek oranda sülfat içeren bu jipsli sular, acı olmaları ve insan sağlığı için tehlikeli olmaları nedeniyle içme suyu olarak kullanılmamaktadır. Jips çözeltili sular, tarım alanlarının sulanmasında yararlanılmaktadır.

Şarkışla’nın önemli akarsularından olan Acısuyun, jips çözülmesi sonucunda acı bir tadı vardır. İçme suyu olarak kullanılamazken, geçtiği alanlardaki tarım alanlarının sulanmasında değerlendirilmektedir. Yeraltı suyunun, doğal yollarla yeryüzüne çıkması ile oluşan sulara rastlanılmakla birlikte sayıca fazla değildir. Şarkışla’ya 25 km uzaklıkta bulunan Ortaköy Bucak’ında sıcak su kaynağı bulunmaktadır. Kükürt içeren kaynaktan (ılıca); romatizmal hastalıkların tedavisinde yararlanılmaktadır.

Şarkışla’nın diğer önemli akarsuyunu, kuzeybatı-güneydoğu ve doğu-batı yönünde sahayı kat eden Kanak Çayı oluşturmaktadır. Kanak Çayı’nın yan kollarıyla birlikte akaçlama alanı, yaklaşık 450 km2 kadardır. Kanak Çayı kadar büyük olmamakla birlikte, sahanın diğer önemli bir akarsuyu ise Acısu’dur. Acısu, sahayı doğu-batı istikametinde kat ederek Kanak Çayı ile ovada birleşmektedir. Sahada Körkuyu, Çıtrık, Kötüöküzce, Körpınar, Cehrilik, Üzerlik, Tuzlupınar, Kösürelik, Hamis, Yuvazözü, Küçük ve Büyük Nohut Çukuru diğer akarsuları oluşturmakla birlikte, boyları kısa ve cılız akarsulardır.

Acısu, Kötüöküzce, Yuvazözü, Körkuyu ve Tuzlupınar diğer derelere göre, yüksek debili akarsulardır.

Akarsular; kar, yağmur ve kaynak sularından beslenmektedir. Bu akarsuların debileri ilkbahar mevsiminde artmakta, buna karşılık yaz mevsiminde ise azalmaktadır. Debisi az olan akarsular, fazla buharlaşma ve yağış yetersizliği nedenleriyle yaz mevsiminde kurumaktadırlar.

Aylar

Oc

Şub

Mar

Nis

May

Haz

Tem

Ağ

Eyl

Ek

Kas

Arl

Yıllık

Ortalama Akım m3 /sn

0,41

0,63

2,29

2,40

1,78

0,73

0,20

0,14

0,11

0,15

0,30

0,41

0,79

Ortalama Yağış(mm)

46,4

42,1

39,1

46,5

61,0

40,9

8,7

6,6

13,5

31,5

34,8

43,5

414,4

Enerji ve Tabii Enerji Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü Akım ve Gözlem Yıllıkları ve D.M.İ.G.M. verilerinden.

Şarkışla Ovası’nın suları, Kanak Çayı’nın ve Acısu tarafından toplanarak ile Topaç Boğazı üzerinden kuzeybatıda Kızılırmak’a boşalır. Kanak Çayı ve Acısu yıl boyunca akışlarına devam etmektedirler. Fakat yaz mevsimi ve sonbahar mevsiminde su miktarı çok azalmakta; bazı yıllar tamamen kurumaktadır. Bu akarsulardan yaklaşık 67 km. uzunlukta olan Kanak Çayı’nın uzun süreli ortalama debisi 0,79 m3 /sn olarak tespit edilmiştir.

Kanak ve Kızılırmak sahanın önemli bir akarsuyu olmasına karşılık; beslenme alanı sınırlı olduğu gibi, karasala yakın iklim şartlarından dolayı, beslenme kaynaklarında da bir düzensizlik görülmektedir. Akım miktarı yağış ve kar erimelerine bağlı olarak artarken, fazla buharlaşma nedeniyle yaz sonlarına doğru kuruma derecesine gelmektedir.

Kanak Çayının Akım Yağış İlişkisi

Akarsuyun akım miktarları, aylara göre oldukça farklı bir şekilde dağılmıştır. İlkbahar mevsimine karşılık gelen bir taşkın döneminin olduğu, buna karşılık Haziran- Şubat ayları arasında yaklaşık dokuz ay devam eden çekik dönemin bulunduğu anlaşılır. Kış aylarında yağışların çoğunlukla kar şeklinde düşmesi, don olayının fazlaca görülmesi, akım değerlerinin düşmesine yol açmaktadır. Mart ayından itibaren sıcaklık artışıyla birlikte kar erimeleri de başlamakta, yağışların da yağmur şeklinde düşmesi ile akım miktarları hızla artmaktadır. Mart, Nisan ve Mayıs ayları arasındaki dönem, akım değerlerinin en yüksek olduğu aralıktır.

Kanak Çayı’nın akım değerleri de göz önüne alınırsa; ilkbahar maksimumuna sahip, buna karşılık; yaz, sonbahar az da olsa kış minimumlarıyla yağmurlu – karlı rejime sahip olduğu görülmektedir.

TOPRAK ÖRTÜSÜ

Şarkışla’da genetik toprak sınıflandırması esas alınarak yapılan incelemeler sonucunda, iki ana toprak grubu yayılış göstermektedir. Şarkışla’nın kuzeyinde ve doğusunda fazla alan kaplayan zonal topraklar yaygındır. İklim özellikleri, dolayısıyla da yağış şartlarından dolayı kahverengi topraklar yaygındır. Şarkışla’nın diğer kesimlerinde ise, aşırı kuraklık nedeniyle kalsifikasyon etkili olması sonucunda; yüksek alkalin özellik gösteren kahverengi ve kırmızı kahverengi topraklar yer alır.

Şarkışla ve çevresinde, alüvyal toprakların da geniş bir alan kapladığı görülür. Bu topraklar, Acısu ve Kanak’ın getirmiş olduğu malzemeler üzerindeki topraklardır. Alüvyal saha, % 1 ve daha az eğimli olup, mevsimlik olarak taban suyunun etkisi altındadır. Bu nedenledir ki, alüvyal topraklarda taban suyu problemi ortaya çıkmaktadır. Taban suyu nedeniyle, toprak sürekli sulu olmakta, böylece toprakta tuz birikimine, çoraklaşmaya neden olmaktadır. Şarkışla Ovası’nın bulunduğu alan, tamamen alüvyal topraklardan ibarettir. Şarkışla’nın batısında Gürçayır Kasabası yakınında dar bir sahada, hidromorfik topraklar bulunmaktadır.

Topraklar, verimlilik özellikleri bakımından incelendiğinde ise; alüvyal topraklar sahanın en verimli ve kullanım alanı en fazla olan toprakları oluşturur. Organik madde bakımından da zengin olan bu toraklar geniş alana sahiptir. Verimlilik özelliği bakımından önemli olan diğer bir toprak türü de, kırmızı kahverengi topraklardır. Tahıl üretimi için değer taşıyan bu topraklar, sahanın kuzeyinde dağılış gösterir. Kireç oranı yüksek olan kahverengi topraklar, en geniş dağılışa sahip topraklar olup, verimlikleri diğer toprak türlerine göre düşüktür. Sahada ovanın doğusunda dar bir alan kaplayan, taban suyu nedeniyle yılın bir bölümünde sularla kaplı bataklık halinde, kurak dönemde ise kuruyarak verimsiz bir hâl alan hidromorfik topraklar; kullanılamayan, verimi olmayan topraklardır.

DOĞAL BİTKİ ÖRTÜSÜ

Şarkışla ve çevresi bilindiği gibi; İç Anadolu Bölgesi iklim şartlarının etkisiyle step bitki örtüsüne sahip bir bölgedir. Buna paralel olarak sahada günümüzde doğal olarak yetişen ağaç bulunmaz iken, otsu türler yaygınlık göstermektedir.

Şarkışla ve çevresinde yaşayanların anlattıklarına göre, orman bulunduğu, fakat büyük ölçüde tahripler sonucu günümüzdeki step bitki örtüsüne dönüştüğü anlaşılmaktadır. İlçenin bazı kısımlarında(kuzeyinde) korunmuş ormanlık alanlar az da olsa bulunmaktadır.

Şarkışla, 414,4 mm. yıllık yağış ve 9,0 °C yıllık ortalama sıcaklığa sahiptir. İklim tasniflerinden de anlaşıldığı gibi, yarı nemli iklim özellikleri taşımakta olup, yöre orman yetişmesi için uygun şartların alt sınırında bulunmaktadır. Orman alanları ilçe yüzölçümünün % 2,7 kadarıdır. Sahanın kuzeyinde; Akçakışla çevresinde(Akdağlar) orman alanları yer alır. Bu durum, çevrede yaşayan halkın; eski dönemlerde ormanın bulunduğu iddialarını da doğrulamaktadır. Orman örtüsünün yok olması, beşeri nedenler veya iklim değişmelerine bağlanabilir.

Antropojen step alanlarında, ağaç ve çalı türünde bitki toplulukları da bulunmaktadır. Ağaçsız step alanlarında; aşırı otlatma ve antropojen tahribatlar nedeniyle, hayvanların yemedikleri dikenli ve acı türler (kurt kulağı, geven) yaygındır. En karakteristik türler ise, yavşan otu (Artemisia fragrans), geven (Astragalus), çoban yastığı (Acantholimon), kekik (Thymus vulgaris), kuzukulağı (Oxalis corniculata), ayrık otu (Agropyrum), gelincik (Papaver laevigatum), papatya (Matricaria), sütleğen (Euphorbia tinctoria) vb. step türleridir.

Step türlerinin yanında, akasya (Acaciya pycnantha), alıç (crataegus orientalis), yabani erik (Prunus insittia), iğde (Elaegrus), karamuk (Berberis vulgaris), yabanî armut (Pinus elleagrifolia), kuşburnu (Rosa canina), leylak (Syringa vulgaris), yemşen (Cretearus monogyna), yabanî badem (Amygdalus orientalis), kavak (Populus), söğüt (Salix), meşe (Quercus), çam (Pinus) gibi çalılık ve ağaçlıklar saha ve yakın çevresinde dağınık şekilde bulunmaktadırlar.

Şarkışla ve çevresi İran-Turan Fitocoğrafya bölgesi içinde olmasından dolayı, bu bölgenin karakteristik bazı türlerini bünyesinde bulundurmaktadır. Sahada yer alan step türlerinin oluşmasında; özellikle beşerî faaliyetlerin asli bitki örtüsünü tahribatları ile sahada önemli bir yere sahip olan hayvancılık faaliyetleridir. Hayvanların aşırı otlatılması sonucunda tahrip edilen doğal bitki örtüsünün yerini antropojen step almıştır. Gerçekte mera olan step alanlarının bir bölümü günümüzde traktörlerin fazlaca kullanımı ile tarla haline getirilmiştir.

ŞARKIŞLA İLÇE ULAŞIM VE ALTYAPI

Oldukça sert karasal iklime sahip olan ilçemiz Şarkışla, 81km. asfalt yol ile Sivas’a, 115km. asfalt yol ile Kayseri’ye bağlanır. Ayrıca ilçenin içinden geçen demiryolu ilçeyi Sivas ve Kayseri’ye bağlamaktadır. İlçe merkezinin ve mahalle içi yolların tamamına yakını asfalt yola sahip olup diğer kısımların asfaltlama çalışmaları devam etmektedir.

Şarkışla Tren İstasyonunu.

Yük ve yolcu taşımacılığında önemli yeri olan Şarkışla Garı 1930’lu yıllardan beri hizmet vermektedir.

Şarkışla gar’dan yolcu trenlerinin hareket saatleri

TREN NO.SU

VARIŞ İSTASYONU

ÇALIŞTIĞI GÜNLER

KALKIŞ SAATİ

21409

DOĞU EKSPRESİ

KAYSERİ-ANKARA-ESKİŞEHİR

HAYDARPAŞA

HAFTANIN HER GÜNÜ

01:29

21531

VANGÖLÜ-GÜNEY

EKSPRESİ

KAYSERİ-ANKARA-ESKİŞEHİR-HAYDARPAŞA

PAZARTESİ-SALI-ÇARŞAMBA

PERŞEMBE-CUMA-PAZAR

02:02

21410

DOĞU EKSPRESİ

SİVAS-DİVRİĞİ-ERZİNCAN-ERZURUM-KARS

HAFTANIN HER GÜNÜ

03:48

21122

4 EYLÜL MAVİ

SİVAS-MALATYA-ELAZIĞ

SALI-PERŞEMBE-CUMARTESİ

PAZAR

05:07

21122

4 EYLÜL MAVİ

SİVAS-MALATYA-DİYARBAKIR

ÇARŞAMBA-CUMA-PAZARTESİ

05:07

21542 GÜNEY EKSPRESİ

SİVAS-MALATYA-DİYARBAKIR-KURTALAN

PAZARTESİ-ÇARŞAMBA-CUMA-CUMARTESİ

17:17

21532 VANGÖLÜ EKSPRESİ

SİVAS-MALATYA-ELAZIĞ-TATVAN

SALI-PAZAR

17:17

21001 YENİ DOĞU EKSPRESİ

KAYSERİ-ANKARA

HERGÜN

02:25

21002 YENİ DOĞU EKSPRESİ

SİVAS-ERZURUM

HERGÜN

22:24

21121

4 EYLÜL MAVİ

KAYSERİ-ANKARA

HAFTANIN HER GÜNÜ

21:39

ŞARKIŞLA İLÇE EKONOMİ

İLÇEDE EKONOMİK DURUM

İlçemizin genel olarak ekonomik hayatının büyük bir kısmını tarımsal ve hayvancılık faaliyetleri oluşturmaktadır. Ayrıca çok sayıda vatandaşımız büyük kentlerde ve yurt dışında çalışmaktadır.

İlçemizde 3 adet un fabrikası, 1 adet plastik ve poşet fabrikası, 2 adet 40.000 yumurta/gün kapasiteli yumurta üretim çiftliği, 1 adet konfeksiyon üretim tesisi, 1 adet yem fabrikası, 1 adet bisküvi ve gofret fabrikası, 1 adet triko fabrikası faaliyet göstermekte olup, bu işyerlerinde toplam 185 işçi istihdam edilmektedir. Küçük sanayi sitesinde 172 işyeri mevcut olup tamamı doludur. Bu işyerlerinde usta, kalfa, çırak olarak toplam 375 kişi çalışmaktadır.

Vergi dairesine kayıtlı olarak 3681 mükellef çeşitli ticari ve üretim alanlarında faaliyet göstermektedir. 2007 yılı aralık ayı sonu itibariyle toplam vergi tahakkuku 3.957.330.960 TL. Vergi tahsilatı 3.478.299.080.000 TL.dir. Vergi tahakkukunun vergi tahsilatına oranı % 87.9 dur.

Mal müdürlüğünce tahsil edilen çeşitli hazine gelirleri 2002 yılı aralık ayı sonu toplam olarak 124.165.808.706 TL.dir. 1878 parça, 14.115.687 m2 hazine arazisi mevcuttur. İlçemizde kobi kredisi kullanarak çeşitli imalat sanayinde üretime geçen 13 işletmemiz mevcut olup 4 işletme ikinci kez kobi kredisinden yararlanmıştır.

Şarkışla’da her cumartesi hayvan sirkülasyonu bakımından Türkiye çapında ikinci sırada yer alan hayvan pazarı kurulmakta olup, ticari hayata önemli bir canlılık getirmektedir. Ayrıca pazartesi günleri kurulan emtia pazarı ilçemizin ekonomisine katkı sağlamaktadır.

Şarkışla küçük sanayi sitesinden bir görünüm

T.C. Halk Bankası, İş Bankası, Vakıflar Bankası, T.C.Ziraat Bankası, Yapı Kredi Bankası ve Denizbank olmak üzere 6 adet banka hizmet vermekte olup, mevduat hacmi bakımından Türkiye sıralamasında dereceye girmektedirler. 1612 otomobil, 329 motosiklet, 357 kamyon, 1696 traktör, 197 kamyonet, 37 otobüs, 194 minibüs ve 2 adet çekici, 1 adet tanker ve 3 adet arazi taşıtı olmak üzere trafiğe kayıtlı toplam 4428 araç bulunmaktadır. 2665 üyeli merkez, Akçakışla, Ortaköy tarım kredi kooperatifi, 650 üyeli esnaf kefalet kooperatifi, 22 üyeli taşıyıcılar kooperatifi faaliyet göstermektedir. Merkez, Gürçayır, Maksutlu, Gümüştepe, Samankaya, Kümbet, Alaçayır, Yükselen, İlyashacı, Sivrialan köylerinde tarımsal kalkınma kooperatifleri mevcut olup, Maksutlu, Gürçayır ve merkez dışında kalanlar faal halde değildir. Merkez, Gücük, Akçakışla ve Ortaköy’de tarım kredi kooperatifi bulunmaktadır.

.